Associated Press haber ajansı, Başkan Joe Biden’ın Amerika’nın yüksek kapasiteli batarya, ilaç, kritik önem taşıyan madenlerle otomobil, telefon, askeri teçhizat ve diğer ürünlerde kullanılan yarı iletkenlerin tedarik zincirlerinin gözden geçirilmesi için bir başkanlık kararnamesi imzalamaya hazırlandığını bildirdi.
Amerika, bu ürünlerin ithalatında yabancı ülkelere giderek daha çok bağımlı hale geldi. Bu durumu olası bir ulusal güvenlik ve ekonomi riski olarak kabul eden Biden yönetimi, adının açıklanmasını istemeyen yetkililere göre 100 günlük bir değerlendirme süreciyle yurt içi imalatı arttırma yoluyla sorunu giderme planı yapıyor. Ancak yetkililere göre Biden, istikrarlı ve güvenilir bir tedarik zinciri oluşturmak için uluslararası ortaklarla işbirliği yapma seçeneğini de değerlendiriyor.
Biden’ın Çarşamba günü imzalamayı planladığı kararname, savunma, kamu sağlığı, biyolojik hazırlılık, enformasyon ve iletişim teknolojisi, enerji ve gıda üretimi alanlarındaki sektörel değerlendirmenin bir yıl içinde tamamlanmasını öngörüyor.
Amerika’nın hayati önem taşıyan tedarik zincirlerinin kırılganlığı, son bir yıl içinde üst üste ortaya çıktı. Corona virüsü pandemisi maske, eldiven ve diğer tıbbi koruyucu malzemelere erişim sıkıntısına yol açtı. Amerika ve Avrupa’daki otomobil imalatçılarıysa şu anda bilgisayar çiplerine erişimde sorunlar yaşıyor.
Otomobil üreticisi firmaların yöneticileriyle biraraya gelen Biden yönetimi yetkilileri, kısa vadede arzı arttırmanın yollarını aramak için yabancı ortaklarla da görüşüyor. Ancak Biden yönetiminden bir yetkili, otomobil üreticilerinin karşı karşıya olduğu yarı iletken sıkıntısı sorununu derhal çözmenin bir yolu olmadığını kaydetti.
Otomotiv devleri çip sıkıntısı nedeniyle imalatı yavaşlattı
Çip sıkıntısı, Biden yönetiminin tedarik zincirinin değerlendirme altına alınmasına verdiği önceliğin en büyük nedeni. Yetkililer, sektör yöneticileri ve Kongre üyeleriyle işbirliği yapma planı içinde olduklarını, Savunma İmalat Yasası dahil hiçbir seçeneğin gözardı edilmediğini söyledi.
Amerika’daki otomotiv devlerinin hemen hepsi, çip erişiminde yaşanan zorluklar nedeniyle üretimde kesintiye gitmek zorunda kaldı. Birçok firma, az satan araçların imalatını azalttı.
Ford Motor, Amerika’nın en çok satılan motorlu aracı olan F-serisi kamyonetleri fabrikasında ara ara vardiya iptallerine gitti. Ford’un yanısıra Stellantis (eski adıyla Fiat Chrysler), General Motors, Toyota ve Honda da imalatı yavaşlatmak zorunda kaldı.
Bazı firmalarsa araçlarda motor, fren ve vitesi kontrol eden bilgisayar çipleri olmadan imalata devam ediyor ve erişim sağlayınca yarı iletkenleri araçlara monte etmeyi planlıyor.
Veri firması IHS Markit’e göre bilgisayar çipi sıkıntısı nedeniyle küresel otomotiv sanayi 1 milyon daha az araç imal etmek zorunda kaldı.
IHS Markit, imalat kayıplarının yılın ilerleyen aylarında telafi edilebileceğini öngörüyor. Ancak çip sıkıntısı, Amerika’da zaten kısıtlı sayıda olan araç miktarını daha da azaltabilir ve geçen yıl motorlu araç fiyatlarında pandemi nedeniyle fabrikaların kapanması sonrasında yaşanan artışı daha da körükleyebilir.
Moody’s derecelendirme kuruluşuna göre çip sıkıntısı Ford ve General Motors’un bu yıl vergi öncesi kazançlarının üçte birine mal olabilir. Moody’s bu sorundan, GM ve Ford’a kıyasla daha az olsa da elektrikli araç üreticisi Tesla’nın da etkilenebileceği görüşünde.
Kaynak: VOA
